ពោត (Zea mays) ដែលជាគ្រាប់ធញ្ញជាតិដែលត្រូវបានដាំដុះយ៉ាងទូលំទូលាយបំផុតមួយនៅក្នុងពិភពលោក គឺជាដំណាំអាហារចម្រុះដែលដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការផ្តល់អាហារដល់មនុស្សរាប់លាននាក់។ វាត្រូវបានគេរីករាយក្នុងទម្រង់ជាច្រើនមិនថានៅលើផ្លែពោត ឬនៅក្នុងផលិតផលកែច្នៃដូចជាពោតលីង និងស៊ីរ៉ូពោត។ ខណៈពេលដែលពោតទុំគឺជាអាហារសំខាន់នៅក្នុងរបបអាហារជាច្រើន ផ្លែពោតដែលខ្ចី ដែលគេស្គាល់ថាជាពោតនៅខ្ចីៗ ក៏ទទួលបានតម្លៃអាហារូបត្ថម្ភផ្ទាល់ខ្លួនផងដែរ។ អត្ថបទនេះនឹងស្វែងយល់ពីអត្ថប្រយោជន៍សុខភាពរបស់ពោតនៅខ្ចីៗ សមាសភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់វា ដំណាក់កាលលូតលាស់ ការចែកចាយភូមិសាស្ត្រ និងច្រើនទៀត។.
តើស្នៀតពោតជាអ្វី?
ពោតខ្ចីគឺជាត្រចៀកខ្ចីដែលមិនទាន់ពេញវ័យរបស់ដើមពោត។ វាត្រូវបានប្រមូលផលមុនពេលដែលវាទុំ ជាធម្មតានៅពេលដែលវាតូច និងទន់។ វាអាចត្រូវបានគេទទួលទានក្នុងវិធីផ្សេងៗគ្នា រួមមានក្នុងការធ្វើញ៊ាំ ស៊ុប ឬជាម្ហូបឆា។ ជារឿយៗគេហៅថា "ក្តឹមពោត" វាត្រូវបានប្រមូលផល ខណៈដែលសក់វានៅតែរុំយ៉ាងតឹងជុំវិញខ្លួនវា ហើយមានសភាពទន់ ទន់ភ្លន់ និងមិនមានការអភិវឌ្ឍន៍ពេញលេញ។
ពោតនៅខ្ចីមានភាពខុសប្លែកគ្នាយ៉ាងខ្លាំងពីពោតទុំទាំងផ្នែកវាយរូបរាង និងភាពស័ក្តិសមសម្រាប់ចម្អិនអាហារ។ រាយនភាពវាស្រាល ស្រួយ និងរសជាតិផ្អែមបន្តិចធ្វើឱ្យវាក្លាយជាគ្រឿងផ្សំដ៏ពេញនិយមនៅក្នុងមុខម្ហូបអាស៊ីជាច្រើន ព្រមទាំងបន្ថែមអាហារដែលមានសុខភាពល្អដល់អាហារណាមួយ។
សមាសភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់ផ្លែពោតខ្ចី
ពោតខ្ចីមិនត្រឹមតែមានកាឡូរីទាបប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងមានផ្ទុកនូវសារធាតុចិញ្ចឹមដ៏មានប្រយោជន៍ដែលរួមចំណែកដល់សុខភាពដ៏ល្អផងដែរ។ សារធាតុសំខាន់ៗនៅក្នុងពោតវ័យក្មេងរួមមាន៖
- ជាតិសរសៃ៖ ពោតខ្ចីគឺជាប្រភពដ៏ល្អនៃជាតិសរសៃអាហារ ដែលជួយដល់ការរំលាយអាហារ ជួយការពារការទល់លាមក និងគាំទ្រដល់ការគ្រប់គ្រងទម្ងន់ដោយការលើកកម្ពស់ការឆ្អែត។
- វីតាមីន៖ វាមានវីតាមីនសំខាន់ៗដូចជា វីតាមីន C (ដែលជួយបង្កើនភាពស៊ាំ និងសុខភាពស្បែក) វីតាមីន A (មានសារៈសំខាន់សម្រាប់សុខភាពភ្នែក និងមុខងារប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ) និងវីតាមីន B (ដែលមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ផលិតថាមពល)។
- សារធាតុរ៉ែ៖ ពោតខ្ចីសម្បូរទៅដោយសារធាតុរ៉ែដូចជា ម៉ាញេស្យូម ផូស្វ័រ និងប៉ូតាស្យូម ដែលជួយរក្សាសាច់ដុំ និងមុខងារសរសៃប្រសាទឱ្យមានសុខភាពល្អ។
- សារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម៖ ពោតប្រភេទនេះមានសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម រួមទាំងសារធាតុ carotenoids ដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិប្រឆាំងនឹងការរលាក និងជួយប្រឆាំងនឹងភាពតានតឹងអុកស៊ីតកម្មក្នុងរាងកាយ។
បន្ថែមពីលើសារធាតុចិញ្ចឹមទាំងនេះ ពោតខ្ចីផ្តល់នូវបរិមាណមធ្យមនៃប្រូតេអ៊ីនដែលមានមូលដ្ឋានលើរុក្ខជាតិ និងបរិមាណខ្លាញ់តិចតួច ដែលរួមចំណែកដល់អាហារមានតុល្យភាព និងជីវជាតិ។
អត្ថប្រយោជន៍សុខភាពរបស់ពោតខ្ចី
ការបញ្ចូលពោតវ័យក្មេងទៅក្នុងរបបអាហាររបស់មនុស្សម្នាក់អាចផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់សុខភាពជាច្រើន រួមមានៈ
- សុខភាពរំលាយអាហារ៖ ជាតិសរសៃនៅក្នុងពោតវ័យក្មេងជួយជំរុញដល់ការរំលាយអាហារដែលមានសុខភាពល្អ និងអាចការពារការទល់លាមក។
- ការគ្រប់គ្រងទម្ងន់៖ ធម្មជាតិនៃជាតិសរសៃ និងកាឡូរីទាបនៃពោតវ័យក្មេង ធ្វើឱ្យវាក្លាយជាជម្រើសអាហារដ៏ល្អសម្រាប់អ្នកដែលចង់រក្សា ឬសម្រកទម្ងន់។
- សុខភាពបេះដូង៖ ប៉ូតាស្យូមក្នុងពោតខ្ចី ជួយគ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាម ដោយទប់ទល់នឹងឥទ្ធិពលនៃជាតិសូដ្យូម កាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង។
- ពង្រឹងប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ៖ វត្តមានរបស់វីតាមីន C គាំទ្រមុខងារប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ ហើយសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មការពាររាងកាយប្រឆាំងនឹងជំងឺដែលបណ្តាលមកពីការខូចខាតអុកស៊ីតកម្ម។
- សុខភាពភ្នែក៖ វីតាមីន A និង carotenoids ដែលមាននៅក្នុងពោតខ្ចីមានអត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់សុខភាពភ្នែក គាំទ្រដល់ការមើលឃើញកាន់តែប្រសើរ និងអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺភ្នែកឡើងបាយ និងជំងឺភ្នែកឡើងបាយ។
ដំណាក់កាលលូតលាស់របស់ពោតខ្ចី
ពោតខ្ចីលូតលាស់តាមដំណាក់កាលជាច្រើនមុននឹងអាចច្រូតកាត់ ហើយពេលវេលាប្រមូលផលកំណត់ថាតើពោតនឹងចាស់ឬនៅខ្ចី។ ដំណើរការលូតលាស់ជាធម្មតារួមបញ្ចូលៈ
ដំណុះ៖ ក្រោយពីដាំរួច គ្រាប់ពោតនឹងដុះចេញឬស។
- ដំណាក់កាលលូតលាស់៖ ក្នុងដំណាក់កាលនេះ ដើមដុះលូតលាស់ ស្លឹក ដើម និងឫស។ ពស់ចាប់ផ្តើមបង្កើត។
- ដំណាក់ការលំអង: លំអង់កើតឡើងនៅពេលដែលរំយោលបញ្ចេញលំអងដែលផ្តល់ជីជាតិសរសៃសក់នៅលើដើមពោត។
- ភាពចាស់៖ នេះគឺជាដំណាក់កាលចុងក្រោយ ដែលផ្លែពោតចាស់ទុំ និងរឹង។ សម្រាប់ពោតខ្ចី វាត្រូវបានប្រមូលផលមុនពេលដំណាក់កាលនេះបញ្ចប់ - ជាធម្មតានៅពេលដែលស្នូលវានៅតែទន់ ហើយគ្រាប់មិនទាន់លូតលាស់ខ្លាំង។
ពោតខ្ចីត្រូវបានប្រមូលផលជាធម្មតាក្នុងរយៈពេលពី 2 ទៅ 3 សប្តាហ៍បន្ទាប់ពីសក់លេចចេញជាលើកដំបូង ខណៈពេលដែលពោតនៅតែទន់ ហើយគា្រប់វាមិនទាន់ពេញវ័យ។
ការរីករាលដាលរបស់ផ្លែពោត
ពោតមានដើមកំណើតនៅទ្វីបអាមេរិក ជាកន្លែងដែលវាត្រូវបានគេចិញ្ចឹមដំបូងគេនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសម៉ិកស៊ិកប្រហែល 10,000 ឆ្នាំមុន។ សព្វថ្ងៃនេះ ពោតត្រូវបានដាំដុះពាសពេញពិភពលោក ដោយសហរដ្ឋអាមេរិកជាអ្នកផលិតធំជាងគេ បន្ទាប់មកប្រទេសមួយចំនួនដូចជា ចិន ប្រេស៊ីល និងឥណ្ឌា។ សហរដ្ឋអាមេរិក ជាពិសេសតំបន់កណ្តាលខាងលិច (ជារឿយៗហៅថា "ខ្សែក្រវាត់ពោត") គឺជាកន្លែងប្រមូលផ្តុំផលិតកម្មពោតខ្ពស់បំផុត។ រដ្ឋសំខាន់ៗដូចជា Iowa, Illinois, Nebraska និង Indiana នាំមុខក្នុងការដាំដុះពោត។
សារៈសំខាន់ជាសកលរបស់ផ្លែពោត
ពោតគឺជាដំណាំដ៏សំខាន់សម្រាប់សន្តិសុខស្បៀងសកល ចំណីសត្វ និងឧស្សាហកម្ម។ ភាពបត់បែនរបស់វាពង្រីកលើសពីការប្រើប្រាស់របស់មនុស្ស។ វាជាសារធាតុផ្សំសំខាន់ក្នុងចំណីបសុសត្វ ហើយត្រូវបានប្រើក្នុងដំណើរការឧស្សាហកម្មផ្សេងៗ រួមទាំងការផលិតអេតាណុល និងជីវប្លាស្ទិក។
សេចក្តីសន្និដ្ឋាន
ពោតខ្ចី ខណៈពេលដែលជារឿយៗត្រូវបានគ្របដណ្ដប់ដោយផ្លៃខ្ចីរបស់វា ផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍អាហារូបត្ថម្ភជាច្រើនដែលអាចរួមចំណែកដល់របបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ។ មាតិកាសម្បូរជាតិសរសៃរបស់វា ទម្រង់វីតាមីន និងសារធាតុរ៉ែខ្ពស់ និងលក្ខណៈសម្បត្តិប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម ធ្វើឱ្យវាជាជម្រើសដ៏ល្អសម្រាប់ការលើកកម្ពស់សុខភាពរំលាយអាហារ គ្រប់គ្រងទម្ងន់ និងគាំទ្រមុខងារប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ។ មិនថានៅក្នុងធ្វើញាំ ចៀន ឬស៊ុប ពោតវ័យក្មេងអាចជាការបន្ថែមដ៏មានតម្លៃចំពោះរបបអាហារដែលមានតុល្យភាព។
សម្រាប់អ្នកដែលចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការដាំដុះពោត ការយល់ដឹងពីដំណាក់កាលលូតលាស់របស់វា និងអាកាសធាតុសមស្របបំផុតសម្រាប់ផលិតកម្ម គឺជារឿងសំខាន់។ ជាមួយនឹងដើមកំណើតនៅអាមេរិក និងការដាំដុះយ៉ាងទូលំទូលាយនៅជុំវិញពិភពលោក ពោតនៅតែបន្តជាដំណាំដែលមិនអាចខ្វះបាន។
ប្រភព
១."ពោត៖ ជាដំណាំដែលអាចប្រើប្រាស់បានសម្រាប់ម្ហូបអាហារ ប្រេងឥន្ធនៈ និងឧស្សាហកម្ម។" សេវាស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ច USDA ។ តំណភ្ជាប់
២."អត្ថប្រយោជន៍ពោតវ័យក្មេង" ។ បន្ទាត់សុខភាព។ តំណភ្ជាប់
៣."សមាសភាពអាហារូបត្ថម្ភពោត" ។ សាកលវិទ្យាល័យ Nebraska-Lincoln ។ តំភ្ជាប់
